b髄 trzustki

Rak trzustki (gruczolak)

Rak gruczo艂owy (gruczolak) wywodz膮cy si臋 z przewod贸w wyprowadzaj膮cych cz臋艣ci zewn膮trzwydzielniczej trzustki stanowi ponad 90% wszystkich nowotwor贸w tego narz膮du. Dwukrotnie cz臋艣ciej rozwija si臋 w g艂owie trzustki ni偶 jej pozosta艂ych cz臋艣ciach.

Przyczyny raka trzustki | Objawy raka trzustki | Badania raka trzustki | Leczenie raka trzustki | Rokowania |

Przyczyny raka trzustki

Nie ma jednej konkretnej przyczyny powstawania gruczolaka trzustki. Jego etiologia jest wieloczynnikowa. Ryzyko pojawienia choroby wzrasta u os贸b pal膮cych papierosy, oty艂ych, cierpi膮cych na przewlek艂e zapalenie trzustki. Badania epidemiologiczne wskazuj膮 te偶 na cz臋stsze wyst臋powanie raka u chorych na cukrzyc臋. Zachorowaniu sprzyjaj膮 predyspozycje genetyczne. Okazuje si臋, 偶e 5-10% chorych, u kt贸rych wykryto raka trzustki posiada krewnych chorych na t臋 sam膮 chorob臋. Rak wyst臋puje te偶 cz臋艣ciej w niekt贸rych zespo艂ach zaburze艅 genetycznych np. rodzinny zesp贸艂 znamion atypowych, zespo艂y: Peutza-Jeghersa, von Hippla-Lindaua, atakja-teleangiektazja, Gardnera.

^ top

Objawy raka trzustki

Najcz臋stszymi objawami s膮 b贸le brzucha, 偶贸艂taczka zastoinowa, zmniejszenie masy cia艂a i utrata 艂aknienia. W wi臋kszo艣ci s膮 to objawy pojawiaj膮ce si臋 ju偶 w zaawansowanym procesie nowotworowym, cz臋sto ju偶 z przerzutami. 呕贸艂taczka pojawia si臋 w chorych z nowotworem zlokalizowanym w g艂owie trzustki naciekaj膮cym drogi 偶贸艂ciowe. Towarzyszy jej 艣wi膮d sk贸ry, odbarwienie stolca i ciemniejsze zabarwienie moczu. B贸l cz臋艣ciej jako pierwszy objaw pojawia si臋 w guzach zlokalizowanych w ogonie lub trzonie trzustki. Czasem b贸l promieniuje do plec贸w, czasem zmniejsza si臋 przy pochyleniu do przodu. B贸l okre艣lany jest przez chorych jako t臋py i zlokalizowany jest w nadbrzuszu. Mo偶e si臋 nasila膰 po posi艂ku. Guzy zlokalizowane w trzustce osi膮gaj膮 znaczne rozmiary zanim zaczn膮 dawa膰 jakiekolwiek dolegliwo艣ci, co znacznie op贸藕nia diagnoz臋 i rozpocz臋cie leczenia.

^ top

Badania raka trzustki

U chorych z niecharakterystycznymi objawami pierwszym badaniem jest zwykle USG jamy brzusznej. W badaniu tym mo偶na oceni膰 stan dr贸g 偶贸艂ciowych, w膮troby i trzustki. Jednak najbardziej warto艣ciowym badaniem jest tomografia komputerowa (TK). Badanie to dobrze uwidacznia guzy nowotworowe, poszerzenie przewod贸w trzustkowych i dr贸g 偶贸艂ciowych, przerzuty do okolicznych w臋z艂贸w ch艂onnych i w膮troby. Tomografia komputerowa u艂atwia ocen臋, czy guz nadaje si臋 do usuni臋cia chirurgicznego. Je艣li TK nie uwidoczni艂o nowotworu wykonuje si臋 zabieg endoskopowej cholangiopankreatografii wstecznej (ECPW). Dzi臋ki niemu mo偶na dobrze oceni膰 dro偶no艣膰 przewod贸w trzustkowych i dr贸g 偶贸艂ciowych oraz w razie potrzeby udro偶ni膰 je. Ponadto zabieg umo偶liwia pobranie wymazu szczoteczkowego z okolicy uj艣膰 przewod贸w lub pr贸bki soku trzustkowego z okolicy zmian i wykonanie badania cytologicznego w kierunku nowotworu.

Je艣li chory kwalifikuje si臋 do chirurgicznego usuni臋cia guza nie wykonuje si臋 biopsji i bada艅 histologicznych. Potencjalnym powik艂aniem biopsji jest rozsiew kom贸rek nowotworowych wzd艂u偶 kana艂u biopsyjnego lub do otrzewnej. Negatywny wynik biopsji nie wyklucza natomiast choroby nowotworowej.

Markerem nowotworowym raka trzustki jest antygen nowotworowy 19-9 (CA 19-9). Jego wzrost rz臋du 80-90% mo偶e 艣wiadczy膰 o rozwoju choroby nowotworowej i kwalifikuje chorego do dalszej diagnostyki. CA 19-9 nie jest jednak potwierdzeniem istnienia choroby nowotworowej, gdy偶 wzrost st臋偶enia tego markera w surowicy obserwuje si臋 te偶 w 偶贸艂taczkach o innych przyczynach, nie tylko nowotworowych. Poza tym marker wykorzystywany jest do monitorowania odpowiedzi guza na chemioterapi臋 oraz nawrotu choroby.

^ top

Leczenie raka trzustki

W leczeniu raka trzustki najwa偶niejszym problemem jest okre艣lenie, czy chory kwalifikuje si臋 do radykalnego leczenia operacyjnego, czy tylko do leczenia paliatywnego. W ocenie chorego bierze si臋 pod uwag臋 nie tylko rozmiary guza nowotworowego, ale r贸wnie偶 og贸lny stan pacjenta.

Wi臋kszo艣膰 przypadk贸w raka trzustki wykrywa si臋 w zaawansowanym stadium z przerzutami, co uniemo偶liwia leczenie operacyjne. Tutaj nie wykonuje si臋 resekcji cz臋艣ciowych, gdy偶 zabiegi te nie wyd艂u偶aj膮 偶ycia pacjentom, a stanowi膮 spore obci膮偶enie dla chorego organizmu. Wykonuje si臋 jedynie protezy dr贸g 偶贸艂ciowych, blokady splot贸w nerwowych (dzia艂anie przeciwb贸lowe) oraz leczenie chemioterapi膮 i napromienianiem technik膮 teleradioterapii. Opr贸cz leczenia farmakologicznego na przed艂u偶enie czasu 偶ycia pacjenta wp艂ywa odpowiednie od偶ywienia i suplementacja enzym贸w trzustkowych.

Jedyn膮 szans膮 na wyleczenie z raka trzustki jest ca艂kowita resekcja nowotworu, kt贸r膮 przeprowadza si臋 po wykluczeniu przerzut贸w do jamy brzusznej i klatki piersiowej. Zabieg mo偶liwy jest u pacjent贸w w I i II stadium zaawansowania choroby. Totalna resekcja wykonywana jest jedynie u 10-15% chorych. Pomimo tego u wielu z nich dochodzi do wznowy. Operacja wyci臋cia raka trzustki jest bardzo powa偶nym zabiegiem. W przypadku raka umiejscowionego w g艂owie trzustki usuwa si臋 g艂ow臋 trzustki, dwunastnic臋, pocz膮tkowe 15 cm jelita czczego, przew贸d 偶贸艂ciowy wsp贸lny i woreczek 偶贸艂ciowy oraz cz臋艣膰 偶o艂膮dka. 艢miertelno艣膰 oko艂ooperacyjna wynosi nieco poni偶ej 5%.

^ top

Rokowania

Rak trzustki jest chorob膮 o powa偶nym rokowaniu. Statystycznie odsetek 5-letnich prze偶y膰 w gruczolaku trzustki wynosi jedynie 5%.

^ top

Choroby trzustki: Ostre zapalenie trzustki | Przewlek艂e zapalenie trzustki | Rak trzustki (gruczolak) | Pozosta艂e nowotwory trzustki

Menu

Inne strony medyczne

Prostata - anatomia prostaty, r贸偶nice pomi臋dzy zapaleniem gruczo艂u krokowego a 艂agodnym rozrostem prostaty, wszystko na temat raka prostaty.

P贸艂pasiec - wirus p贸艂pa艣ca i zagro偶enia, kt贸re si臋 z nim wi膮偶膮.